Jedan od zanimljivih organizovanih obilazaka Beograda, tura Misterije podzemnog Beograda, pokrenuta pre tri i po godine, do sada je privukla čak 3.500 ljudi. Tura pruža posetiocima mogućnost da zavire u mnoge podzemne objekte – pećine, hodnike, skrovišta, da se podsete istorijskih činjenica, ali i otkriju manje poznate kulturne znamenitosti i proniknu u beogradske tajne. Obilazak podzemnih delova grada se organizuje svakog vikenda, uz stručna vođenja, a veliko interesovanje vlada i ovog leta.

Novinar i publicista Zoran Nikolić jedan je od vodiča ture, a u razgovoru za Privrednik otkriva da je ideja da se organizuje tročasovna šetnja podzemnim Beogradom posledica velikog uspeha knjige Beograd ispod Beograda. Ovo delo koje su zajedno napisali Nikolić i profesor Vidoje Golubović objavljeno je 2002. godine i do danas doživelo 13 izdanja. Svako novo izdanje dopunjavano je novim podacima – otkrićima autora i dokumentovanim pričama o manje poznatom Beogradu.

– Ideja za knjigu nastala je nakon mog rada na istraživačkim tekstovima za Večernje novosti. Bio sam zaprepašćen činjenicom koliko neobičnih objekata postoji ispod Beograda. Mnogi od njih su nastali pre jednog ili dva veka, a ima i starijih. Veliki broj podzemnih objekata je posle rata ostao neka vrsta vojne tajne. Tadašnja Jugoslavija nalazila se između dva politička bloka, i postojala je opasnost od novog rata. Zato je vojska podzemne objekte, lagume čuvala u tajnosti – u njih su, u slučaju eventualne opasnosti mogli da se sklone ljudi i materijalna dobra – objašnjava Nikolić.

Navodi i da su mnogi podzemni objekti grada ostali nepoznanica do kraja XX. veka i da se mnogima izgubio trag. Zbog toga je rad na knjizi Beograd ispod Beograda bio dugotrajan i temeljan – obuhvatao je istraživanje grada, razgovore sa lokalnim stanovništvom, razgovore sa mnogim stručnjacima – istoričarima, arheolozima, ljudima iz gradskog Vodovoda, sa onima koji su znali za podzemne objekte. Autorima knjige pomogli su i stručnjaci iz državnog preduzeća za skloništa, kao i speleloško društvo ASAK, koje se nalazi na Prirodno matematičkom fakultetu.

Knjiga Beograd ispod Beograda otkriva zanimljivu, značajnu i manje poznatu sliku srpske prestonice. Turu organizovanog obilaska podzemnih lokacija u gradu, nadahnutu knjigom, inicirale su pre tri i po godine turističke agencije Eurojet i Travel Time, a podršku je pružila Turistička organizacija Beograda. Zoran Nikolić navodi da su za ovu turu zainteresovani i Beograđani, i mnogi gosti prestonice.

– Posetioce vodimo kroz bezbedne objekte koji imaju istorijski koren. Tura počinje u Biblioteci grada Beograda, na kraju Knez Mihajilove ulice. Ispod ove biblioteke nalazi se Rimska dvorana, i ostaci kapije rimskog kastruma, vojnog utvrđenja koje datira iz doba Rimskog carstva, pre 2.000 godina, kada je na tlu Beograda boravila Rimska legija Flavija. Zatim se obilazi Rimski bunar na Kalemegdanu, dubok 60 metara, objekat koji su sagradili Austrijanci, početkom 18. veka. Potom odlazimo u vojni bunker na Kalemegdanu, nekoliko desetina metara dalje. Taj bunker je do 2008. godine bio vojna tajna, a zatim je otvoren za javnost. Tu se nalazi dugačak hodnik, takozvano topovsko gnezdo. U okviru ture obilazimo i Veliki barutni magacin, u Donjem Kalemegdanu. Takozvana Barutana je veštačka pećina ispod beogradske kaldrme, nastala pre tri veka, u Austrougarsko vreme. U njoj se nalaze najstariji spomenici antičkog doba sačuvani u Beogradu, razni sarkofazi, žrtvenici… iz perioda od prvog do četvrtog veka. Turu završavamo u Rimskim lagumima u Karađorđevoj ulici. To je veliki trodelni lagum, veštačka pećina spojena hodnicima. Tu se skupljala beogradska boemija, a lagumi su predstavljali trgovaču žilu kucavicu – u 18. i 19. veku tu se skladištila roba koja je stizala u beogradsko pristanište. Tu su se nalazili i mitropolitski vinski podrumi.

Tura kroz podzemni Beograd, navodi njen vodič, predstavlja i svojevrstan vremeplov koji dočarava duh nekadašnjeg grada i načina života u minulim epohama. Tokom nje se mogu čuti i razne anegdote iz prestoničkog života i otkriti tajne iz prošlosti. Nikolić navodi da je obilazak zanimljiv i mlađim i starijim posetiocima – stariji Beograđani turu posećuju sa posebnim poštovanjem, dok mlađi ističu svoje oduševljenje i navode da nisu znali čime sve Beograd raspolaže i koliko istorijskih znamenitosti poseduje.

[stextbox id=”stb_style_796310″ caption=”Mobilna aplikacija Beograd priča“]

Od početka jula ove godine priče o podzemnim lokacijama Beograda su deo aplikacije Beograd priča koju je lansirao Telekom Srbija. Ova besplatna aplikacija za mobilne telefone, nastala u okviru saradnje Telekoma i Turističke organizacije Beograda dostupna je na prodavnicama Google play i App Store. Pomoću nje svako može da kreira svoju ličnu turu obilaska grada, objašnjava Nikolić. Aplikacija ima 52 lokacije, svaka sadrži audio vodič, tekstove na srpskom i engleskom jeziku, kao i fotografije , a zahvaljujući primeni tehnologije “proširene stvarnosti” (Augmented Reality) olakšano je pronalaženje znamenitosti putem kamere telefona.

Aplikaciji Beograd priča ovog leta je dodato deset novih lokacija koje omogućavaju samostalno istraživanje podzemnog Beograda. To su pećine Tašmajdana, bunar kod spomenika Vuku Karadžiću, Rimska dvorana, Rimski bunar na Kalemegdanu, kazamati ispod zidina Beogradske tvrđave, autentični vinski lagumi, Veliki barutni magacin. Aplikacija sadrži i priče o lagumima u Zemunu, vojnim bunkerima, kao i rudnicima na Avali.

[/stextbox]

Zoran Nikolić objašnjava da su Tašmajdanske pećine, koje imaju izuzetnu istorijsku vrednost, i nalaze se na velikoj površini ispod Tašmajdanskog parka, trenutno zatvorene za javnost. Njihovo otvaranje očekuje se do kraja godine.

Tura Tajne podzemnog Beograda se organizuje svakog vikenda, subotom od 14 i 30 sati, a nedeljom od 11 i 30 sati. Telefoni za informacije o rezervacijama mogu se videti na sajtu Turističke organizacije Beograda. Cena obilaska je 800 RSD.