Pravoslavne crkve i manastiri odvajkada su bili čuvari duhovnosti, tradicije i identiteta. U njima su sačuvani brojni materijalni dokazi istorije, ali i kulturna blaga, bogate riznice i dragoceni arhivi. Nekada su bili crkveno administrativna sedišta, glavna učilišta i čuvari nacionalne svesti. Živo su svedočanstvo o postojanju i trajanju srpskog naroda na brojnim prostorima.

Vekovima unazad u burnim istorijskim vremenima bili su ne samo molitvena mesta već i utočište i ishodište. Središta i orijentiri svakidašnjeg življenja i trajanja, ali i izvori istorijskog pamćenja.

Uoči Velike Gospojine, hramovne slave brojnih svetinja, veliki broj vernika se okupi i u jednom od najlepših manastira centralne Srbije, Ljubostinji. Zadužbina kneginje Milice Hrebeljanović, rođene Nemanjić, iz 14. veka, Ljubostinja, pleni lepotom prirode koja je okružuje, lepotom arhitekture i ispunjava mirom. Nalazi se u dolini male planinske reke, u plodnom i pitomom kraju nekoliko kilometara od Trstenika.

Iz Ljubostinje je za vreme Kočine bune narod pozvan na ustanak, nakon čega su se Turci 1788. godine osvetili. Tragajući za kapetanom Kočom, pronašli su tajna vrata iza kojih su bile sačuvane dragocenosti. Otkrivši tajne riznice sakrivene u zidu iza ikone, mislili su da postoje i druga skrivena mesta, pa su zapalili manastir i uništili većinu fresaka. Među opljačkanim blagom je bila i kruna kneza Lazara, koja se danas nalazi u Istambulu.

Veruje se da je knjeginja Milica podigla ovaj manastir na mestu gde se prvi put srela sa knezom Lazarom. U blizini mesta gde se nalazi Ljubostinja nekada se nalazilo imanje Miličinog oca Jug Bogdana, a o tome svedoče i toponimi, poput obližnjeg sela Bogdanja u neposrednoj blizini za koje se veruje da se nalazi na njegovom nekadašnjem posedu. Ljubostinja je danas ženski manastir koji je kneginja Milica izgradila i namenila mnogim udovicama Kosovskog boja koje su se ovde svojevremeno zamonašile.

Posle Kosovske bitke 1389. godine kneginja Milica, udovica kneza Lazara Hrebeljanovića, upravljala je Srbijom u ime maloletnog sina Stefana, budućeg despota. Kad je on postao punoletan zamonašila se, ali je i dalje znatno uticala na opšte prilike. Sa kneginjom Milicom je u Ljubostinju krenula i Jelena, kćerka gospodara Drame i žena despote Uglješe. Zajedno sa Jelenom, kasnije monahinjom Jefimijom, prvom srpskom pesnikinjom, kneginja Milica se zamonašila nakon Kosovske bitke.

Srpska pravoslavna crkva kneginju Milicu proslavlja kao svetiteljku 19. jula po crkvenom kalendaru ili 1. avgusta po novom kalendaru. Istog dana proslavlja se i njen sin despot Stefan Lazarević.

Njihov monaški život ostaće upamćen po skromnosti i mudrosti. Još iz njihovog vremena ovaj manastir je poznat po prepisivačkoj školi. U zlatu, na svili, Jefimija je izvezla ćivot za pokrov knezu Lazaru. Danas je ovo umetničko delo neprocenjive vrednosti izloženo u muzeju Srpske pravoslavne crkve u Beogradu. Poznata je i njena zavesa kojom je darovala manastir Hilandar. Obe monahinje su tu i umrle. Milica, odnosno Evgenija, sahranjena je na levoj strani ulaza u crkvu, a Jefimija na desnoj. I danas se u molitvama ljubostinjskih monahinja pominju Evgenija i Jefimija, žene od kojih je život ove svetinje i započeo.

Crkva je posvećena Uspenju presvete Bogorodice, a sazidao ju je u najlepšem duhu moravske škole čuveni Rade Neimar, koji je opevan i u narodnoj književnosti. Između 1402. i 1405. godine monah Makarije je crkvu živopisao. Ljubostinja je jedinstven slučaj da su do dana današnjeg, nakon turskih paljenja i rušenja i ostalih izazova vremena, sačuvani potpisi i arhitekte i freskopisca. Rade Neimar je svoje ime uklesao na pragu priprate, a freskopisac je svoje ime ispisao na luku iznad vrata koja vode iz priprate u hram, a na zapadnom delu priprate je oslikao porodicu kneza Lazara. Nažalost, od nekadašnjeg živopisa je malo šta ostalo. Ikonostas je novijeg datuma, iz vremena Obrenovića.

U manastiru danas živi i Gospodu se moli četrnaest monahinja. Osim bogosluženja, svakodnevno se mogu videti i na imanju, u bašti gde uzgajaju poljoprivredne proizvode, za ručnim radom… Kažu da je iz godine u godinu vernika koji ih posećuju sve manje.