„Marko Murat je pesnik slikar. Primorje ga načini sanjalicom, a potom pesnikom i slikarem. Njegova bujna mašta prenosi nas na daleka polja bajki starih dubrovačkih dana i rimsko grčkog doba.“ Ovako je o srpskom slikaru katoličke veroispovesti govorila Nadežda Petrović, a ove godine navršava se 160 godina od rođenja i 80 godina od smrti Marka Murata (Šipanska luka 1864 – Dubrovnik 1944). Njegovo monumentalno i jedno od najvrednijih dela „Ulazak cara Dušana u Dubrovnik“ (1900) više od godinu dana je u procesu restauracije i konzervacije koja se odvija u Galeriji fresaka u Beogradu. Na ovom zahtevnom poslu zaposleni su konzervatori Magdalena Drobnjaković, Aleksandar Cvijetinović, Ivana Ivanović i Tijana Knežević, ali i čitav tim stručnjaka kao što su fizičari, hemičari, inženjeri.
Iz pisanih izvora se saznaje da je 1922. Murat sam restaurirao ovu sliku i ostavio zapis o tome da je bio razočaran činjenicom koliko je ova slika u periodu ratovanja bila uništena. Naime, u donjem desnom uglu pored svog potpisa dopisao je: Post barbarum invasionem ab auctore restauratum a. s. 1922 (Posle invazije varvara restaurirano od autora 1922. godine). Zapis je stajao na tom mestu sve do proleća 1941. kad su stručnjaci Narodnog muzeja (tada Muzeja kneza Pavla) premazali dopisane reči plašeći se moguće odmazde okupatora. Sumnja se da je zapis i fizički uklonjen sa slike.
Marko Murat je bio jedan od prvih konzervatora za koje znamo sa ovih prostora, jer bila je to praksa onog vremena da dok je umetnik živ, sam restaurira sliku. Konzervatori danas uklanjaju stare preslike i retuše pokušavajući da utvrde koji retuši pripadaju prethodnim restauracijama, a koje je uradio sam Marko Murat. Platno je bilo isečeno, pa je slikar sam dodao nove platnene trake da bi je zategao ponovo na slepi ram. Na delovima na kojima je slika bila isečena autor je doslikao nedostajuće delove. Konzervatori koji sada rade na ovoj slici iz etičkih razloga su sačuvali platnene trake, mada je njihovo stanje bilo veoma loše. I boja je vremenom oksidirala, pa se sada uklanja taj požuteli stari retuš kako bi se došlo do originalnog tona na slici.
Na ovom platnu prikazan je istorijski momenat u kojem je srpski car Dušan posetio Dubrovnik. Za ovu kompoziciju Marko Murat je dobio bronzanu plaketu na svetskoj izložbi u Parizu 1900. godine, dok je Paja Jovanović za delo „Krunisanje cara Dušana“ dobio zlatnu. U srpskom paviljonu u Parizu bila su predstavljena i platna „Pad Stalaća“ Đorđa Krstića, „Dahije“ Riste Vukanovića, „Otmica Srpkinje za turski harem“ Leona Koena, „Takovski ustanak“ Petra Ubavkića i „Spomenik kosovskim junacima“ Đorđa Jovanovića.
Ove godine navršava se 160 godina od rođenja i 80 godina od smrti Marka Murata
Verujući da treba učvrstiti veze Srbije sa republikom svetog Vlaha, Murat je ovekovečio trenutak prispeća carskih galija u dubrovačku luku i svečani doček koji je dubrovački knez upriličio srpskom vladaru. Dubrovački knez nosi crveni plašt sa kapuljačom, a pored njega su članovi Velikog vijeća i gradski nadbiskup, mladi paž na zlatnom poslužavniku nudi caru hleb i so. Po običaju za takve prilike, dubrovački zastavnik je u znak dobrodošlice do zemlje spustio beli barjak s likom svetog Vlaha, zaštitnika grada Dubrovnika. U daljini se vidi obris gradskog utvrđenja i brda prema Cavtatu.
Dostojanstven i moćan stav cara Dušana prevladava slikom. On je u pratnji carice Jelene i sina Uroša, u ruci drži mač i korača ispod svilenog baldahina koji nose četiri dubrovačka vlastelina. Pored baldahina je grupa devojčica koje po carevom putu prosipaju mirišljavo cveće, kadulju, smilje, ruzmarin, lavandu…
Marko Murat je i krišom na ovo platno uneo portrete bliskih osoba kao što su dubrovački književnik Ivan Stojanović i načelnik gradske opštine Frano Gundulić. Samog slikara otkrivamo u liku jednog od dubrovačkih vlastelina koji nose baldahin.
Po povratku sa pariske izložbe sliku je trebalo da otkupi Narodni muzej, ali do toga nije došlo. Umetnik je odlučio da je pokloni lično kralju Aleksandru Obrenoviću jer je želeo, kako je zabeležio, da se „kralj srpski kad god prođe pored te slike seti Dubrovnika koji čeka oslobođenje.“
Slika se pre Prvog svetskog rata nalazila u beogradskom Starom dvoru, tokom okupacije je sklonjena, a nađena je posle Prvog svetskog rata u Mađarskoj, iscepana. Zalaganjem Kraljevine SHS, 1922. je doneta u Beograd i izložena u Novom dvoru da bi posle Drugog svetskog rata našla svoje stalno mesto u Narodnom muzeju u Beogradu.
Marko Murat studirao je slikarstvo u Minhenu.
Iako brušen na minhenskoj akademiji (1886-1893), njegov umetnički izraz ostaće obeležen dubokom religioznošću i vezanošću za podneblje Mediterana sa koga je ponikao. Prvi svetski rat zatekao je Murata u Dubrovniku, a kao Srbina katoličke veroispovesti hapsile su ga austrougarske vlasti i sproveden je u logor.
U srpskoj prestonici jedno vreme radio je kao nastavnik u Trećoj muškoj gimnaziji. Izlagao je na svim značajnijim izložbama u Jugoslaviji, Sofiji, Minhenu, Parizu, Liježu, Londonu, Rimu, Beču. Murat je 1895. godine nacrtao „Vojislavovu spomenicu“ koju je poručio beogradski Odbor za podizanje spomenika Vojislavu Iliću. Izradio je 1900. i povelju Srpske književne zadruge.
Beogradska Politika je 8. marta 1941. godine donela članak pod naslovom: „Milan Rešetar i Marko Murat proglašeni su juče za prave članove Akademije.“
Bogdan Popović je o Marku Muratu zapisao: „Rodoljublje, religija, ljubav prema zavičaju to su njegove tri osnovne inspiracije. Poetsko osećanje prirode, ukus, mera, više kultura, njegove su duševne i intelektualne osobine. Savladana tehnika i koloristički dar obeležja su njegovog slikarskog izvođenja.“
