Pre tačno 170 godina, 3. avgusta 1854. godine u Gornjem Budačkom na Kordunu rođen je Vladimir Matijević, utemeljitelj i osnivač Srpskog privrednog društva Privrednik, jednog od najstarijih humanitarnih udruženja na ovim prostorima. Matijevićevo ime danas je nesrazmerno prisutno u kolektivnoj memoriji srpskog naroda u odnosu na značaj i doprinose kojima ga je zadužio. Ipak, seme koje je pre toliko godina, na prelazu iz 19. u 20. vek, zasejao – i dalje daje plodove koji ga svrstavaju u red najvećih dobrotvora svoga naroda. Danas je teško i pojmiti njegov predan i vizionarski rad. Izazovi pred kojima je čitavo čovečanstvo, a ne samo narod iz kojeg je ponikao Matijević, razlikuju se od ondašnjih. Očekivalo bi se da su napredak tehnologije, olakšana komunikacija i dostupnost informacija, da je vekovima prikupljano i pohranjivano znanje i ljudsko iskustvo – makar olakšavajuća ako ne podsticajna okolnost da se matijevićevska misao i misija razvijaju i šire, da se pamte i slave. Međutim, uz mnoštvo drugih društveno-istorijskih specifičnosti koje su se vremenom usložnjavale na prostorima na kojima je Matijević delovao, danas je možda i najveći izazov onaj u čoveku samom. Koji kao da nikada nije verovao da je veći i moćniji, a nikada manji i beznačajniji nije bio. Individualizam, neosetljivost za drugog, usmerenost na sebe i sopstvenu korist zaslepljuju i zavaravaju čoveka da je moguć napredak izvan zajedništva. A da su zajednice prevaziđene i nazadne.
Matijević je čitav svoj radni vek posvetio zajednici, odnosno temeljnom i sistematskom radu na jačanju i napretku svoga naroda. Ni njemu okolnosti nisu bile naklonjene, ni vreme idealno, ni put bez prepreka, ali je njegov cilj bio plemenit, a snaga volje i posvećenost beskompromisni.
Rođen je u oficirskoj porodici kao jedno od devetero braće i sestara. Trebalo je da bude državni službenik ili vojnik, ali se opredelio za trgovinu. Od najranije dobi je pokazivao sposobnost, i danas tako retku, da ne ide utabanim stazama i ne zaustavlja se pred preprekama. Krčio je svoje puteve. Završio je visoku trgovačku školu u Beču, a nakon završenog školovanja u Zagrebu postaje poslovni partner tadašnjim najvećim zagrebačkim trgovcima. Vrlo brzo i sam postaje jedan od najuspešnijih trgovaca u Zagrebu. Materijalno bogatstvo, koje je sticao svojim radom i znanjem, nije mu bilo dovoljno. Ali ga nije umnožavao onako kako bi se danas najčešće očekivalo, nezasitim grabljenjem i pretakanjem novca, društvenog statusa i moći. Umnožavao je svoje bogatstvo tako što ga je nesebično delio sa drugima. „Naše je samo ono što drugima damo“, reči su mudraca kojih se bez hvalisanja i samopromocije, uporno i predano do kraja života Matijević držao.
On je bio jedan od osnivača i stubova mnogih onovremenih institucija koje su imale prekretničku ulogu. Međutim, on je i okupljao sposobne i uspešne ljude oko svojih vizionarskih ideja. Bio je jedan od inicijatora osnivanja Srpske banke (1895), tada jedne od najmoćnijih finansijskih institucija na ovom području. Osnovao je i Savez srpskih zemljoradničkih zadruga (1896) s preko 450 udruženih zadruga. Inicirao je i osnivanje brojnih štedno-kreditnih zadruga. I na kraju, kruna njegovog rada bilo je osnivanje Srpskog privrednog društva Privrednik (1897) za pomaganje siromašnoj deci i omladini da se obuče za razne zanate i trgovinu. Preko Privrednika, zahvaljujući Matijevićevom dobročinstvu kao i dobročinstvima drugih srpskih dobrotvora, do 1941. godine materijalnu pomoć, školovanje i pomoć u osamostaljivanju, odnosno pokretanju raznih zanatskih i trgovačkih radnji dobilo je gotovo 40.000 siromašne dece i omladine. Matijević je stvorio sistem koji je odškolovao brojne generacije dece i omladine s područja Like, Korduna, Banije i severne Dalmacije, zaduživši tako celokupan srpski narod s ovih prostora. Kako nisu imali potomaka, Vladimir i njegova supruga Paulina Matijević svu svoju imovinu ostavili su Srpskom privrednom društvu Privrednik za školovanje nadarene, a siromašne dece i omladine. Zahvaljujući njihovom dobročinstvu mnogi mladi ljudi izašli su iz siromaštva, postali su trgovci i zanatlije, stekli društveni ugled i bili pokretači privrednog i kulturnog života svojih sredina.
Kao nekada, tako i danas Privrednik nastavlja stopama svoga osnivača stipendirajući i pomažući talentovane učenike i studente slabijeg imovinskog stanja kako bi svojim znanjem i radom doprineli napretku svoga naroda i društva u celini. U godini kada se obeležava 170. godišnjica rođenja velikog dobrotvora i vizionara, Privrednik, nastavljajući njegovo delo, stipendira rekordan broj talentovanih učenika i studenata s područja cele Hrvatske. Neki od niza principa kojih su se nekada Privrednikovi aktivisti, ali i pitomci morali pridržavati danas su anahroni i nepojmljivi modernom čoveku. Ali osnovna načela su ostala – rad, štednja, čestitost. Kao i solidarnost, zahvalnost i posvećenost zajednici koju Privrednik pokušava da osvesti kod svakog pojedinca. „Pomozimo koliko ko može, ali svako mora pomoći kako bi naš narod izašao iz bede i neimaštine“, govorio je Matijević.
Utabanim ili lakšim putevima i danas mnogi bezbrižno i bez griže savesti hodaju. I u srpskoj zajednici i svuda. Grabeći i razgrađujući. Ne osvrćući se na drugoga. Privrednik, bez obzira na sve teškoće, verovatno baš zato i istrajava, jer je njegova snaga u zajedništvu i jer se i dalje vodi principima i idejama svoga osnivača, velikog Vladimira Matijevića.
