Prema popisu stanovništva 1991. godine u Hrvatskoj je sa statusom gradskog naselja bilo 19 naselja u kojima je srpsko stanovništvo bilo većinsko (udio od preko 50%).
Gradska naselja s većinskim srpskim stanovništvom (prema popisu stanovništva iz 1991. godine) raspoređena su širom Hrvatske: najviše ih je u Lici (6), zatim na Baniji (4) i dalmatinskom zaleđu (3), te po dva na Kordunu, Gorskom kotaru i Slavoniji. Udio srpskog stanovništva u njima 1991. godine kreće se u rasponu od 54,28 % u Hrvatskoj Kostajnici do 97,97 % u Kistanjama. Najveće gradsko naselje među njima je Knin sa 9.867 stanovnika srpske narodnosne pripadnosti, potom Borovo sa 5.146 stanovnika, Glina sa 4.831 stanovnika, te Gračac sa 3.906 stanovnika srpske narodnosne pripadnosti. U svim tim gradskim naseljima 1991. godine živjelo je 46.303 srpskih stanovnika. Najveću zastupljenost srpskog stanovništva od preko 90% imaju četiri gradska naselja: Donji Lapac, Gračac, Kistanje i Plaški, a s više od 70% zastupljenosti ima ukupno 12 gradskih naselja, od čega najviše u Lici (5) i dalmatinskom zaleđu (4). Prosjek zastupljenosti stanovnika srpske narodnosne pripadnosti u svim naseljima iznosi 73,64%.
Prema popisu stanovništva 2001. godine stanje u ovim gradskim naseljima se drastično promijenilo, kao rezultat etničkog čišćenja provedenog tokom rata devedesetih godina prošlog stoljeća. U svim naseljima udio srpskog stanovništva se drastično smanjio. Samo su dva naselja zadržala status većinskog srpskog naselja, ali na nešto nižoj razini (Borovo i Plitvica Selo).
[pullquote class=”full”]
| Naselje | Udio srpskog stanovništva 1991. | Udio srpskog stanovništva 2001. | Saldo stanovništva (+/-) 1991/2001. | |||
| Broj | % | Broj | % | Broj | % | |
| 1. Benkovac | 2.780 | 73,62 | 275 | 10,49 | – 2.505 | – 93,11 |
| 2. Borovo | 5.146 | 79,88 | 4.640 | 86,57 | – 506 | – 9,83 |
| 3. Donji Lapac | 1.742 | 97,26 | 379 | 46,67 | – 1.363 | – 78,24 |
| 4. Dvor | 1.993 | 84,77 | 525 | 39,98 | – 1.468 | – 73,36 |
| 5. Glina | 4.831 | 69,68 | 656 | 21,05 | – 4.175 | – 86,42 |
| 6. Gračac | 3.906 | 95,25 | 457 | 17,00 | -3.449 | – 88,30 |
| 7. Gvozd* | 1.403 | 89,36 | 295 | 22,64 | – 1.108 | – 78,97 |
| 8. Hrv. Kostajnica | 1.889 | 54,28 | 278 | 13,95 | -1.611 | – 85.28 |
| 9. Kistanje | 1.980 | 97,97 | 499 | 28,48 | – 1.481 | – 74,80 |
| 10. Knin | 9.867 | 80,02 | 1.169 | 10,51 | – 8.698 | – 88.15 |
| 11. Korenica | 1.519 | 88,52 | 371 | 23,63 | – 1.148 | – 75,68 |
| 12. Lički Osik | 1.570 | 54,42 | 60 | 3,39 | – 1.510 | – 96,18 |
| 13. Moravice** | 499 | 59,33 | 480 | 60,23 | – 19 | – 3,81 |
| 14. Obrovac | 1.253 | 75,48 | 78 | 7,39 | – 1.175 | – 93,78 |
| 15. Okučani | 1.642 | 72,43 | 298 | 15,35 | – 1.334 | – 81,85 |
| 16. Plaški | 2.074 | 91,33 | 582 | 39,62 | – 1.442 | -71,94 |
| 17. Plitvica Selo | 139 | 72,40 | 27 | 75,00 | – 112 | – 80,58 |
| 18. Topusko | 1.014 | 63,89 | 177 | 22,18 | – 837 | – 82,54 |
| 19. Vojnić | 1.056 | 87,71 | 271 | 23,44 | – 785 | – 74,34 |
| Ukupno Srba | 46.303 | # 73,64 | 11.517 | # 29,87 | – 34.786 | # – 75,13 |
* 1991. Vrginmost
** 1991. Srpske Moravice
Kretanje srpskog stanovništva u gradskim naseljima u kojima je 1991. godine bilo većinsko i stanje 2001. godine [1]
[/pullquote]
U posljednjoj koloni Tablice vidljivo je u kojoj razmjeri se udio srpskog stanovništva pojedinih gradskih naselja smanjio u navedenom 10-godišnjem međupopisnom razdoblju. To su nedvojbeno kataklizmički razmjeri, jer se broj srpskih stanovnika u njima smanjio prosječno za više od 75%, a u nekima i znatno više. Tako na primjer u tri gradska naselja (Benkovac, Lički Osik i Obrovac) preko 90%, u sedam gradskih naselja (Glina, Gračac, Hrvatska Kostajnica, Knin, Okučani, Plitvica Selo i Topusko) između 80% i 90%, a u sedam naselja (Donji Lapac, Dvor, Gvozd, Kistanje, Korenica, Plaški i Vojnić) između 70% i 80%. Ukupno stanovništvo ovih naselja svelo se sa 46.303 1991. godine na 11.517 stanovnika 2001. godine ili za preko 75% manje stanovnika srpske nacionalnosti u promatranim gradskim naseljima. Sasvim je realno pretpostaviti da je krajem ove popisne dekade, to smanjenje bilo još veće i znatnije.
[1] Izvori:
Narodnosni i vjerski sastav stanovništva Hrvatske (1880 – 1991) po naseljima, I – V, Državni zavod za statistiku Republike Hrvatske, Zagreb 1998;
Popis stanovništva 2001: Stanovništvo prema narodnosti po naseljima, Državni zavod za statistiku Republike Hrvatske, Zagreb 2002.
