Nije nimalo redak slučaj da su se uloženi trud, rad i imovina dobrotvora prošloga veka našli u potpunoj suprotnosti od prvobitne svrhe – da služe na korist narodu.
Humanitarna delatnost tako je zatomljena i ugušena, imovina je preuzeta ili potrošena, a trud zaboravljen. Ono što nije uspeo razgrabiti jedan režim, preuzimao je drugi, bez izuzetka. Primer takve sudbine deli i jedan od osnivača Srpske banke u Zagrebu – Stevan Kalember.
Stevan S. Kalember, ugledni trgovac, jedan od vodećih srpskih privrednika i političara u Hrvatskoj krajem devetnaestog i početkom dvadesetog veka, član “Privrednikovog” Patronata i nadasve dobrotvor, rođen je 1862. godine u Bjelopolju. Trgovinu je izučio u Vrhovinama, a zatim je radio kao trgovački pomoćnik u Gospiću i Zagrebu. U Korenici je otvorio radnju 1887. godine. Kalember je važio za veoma uglednog čoveka, pa se uključio i u politički život Srba u Hrvatskoj. Bio je član Centralnog odbora Srpske samostalne stranke. Stalno je biran za poslanika na Srpskom narodno-crkvenom saboru u Sremskim Karlovcima, gde se zalagao za crkveno-školsku autonomiju. Bio je istaknuti opozicionar i ogorčeni protivnik mađarona u Lici i kao takav borac protiv Kuenovog režima. Kao pristalica narodnog jedinstva pripadao je Hrvatsko-srpskoj koaliciji. U takozvanom veleizdajničkom procesu (1908. – 1909.) proveo je godinu i dva meseca u istražnom zatvoru, a zatim je osuđen na šest godina zatvora. Godine 1918. nastanio se u Zagrebu. Biran je i za poslanika u Narodnoj skupštini Kraljevine SHS.
Kao blizak saradnik Vladimira Matijevića, Kalember je neposredno učestvovao u radu “Privrednika” duže od četrdeset godina. Zahvaljujući njemu, samo iz koreničke opštine poslano je više od 300 siromašnih đaka u “Privrednik” kako bi se osposobili za zanate i trgovinu. Kako je “Privrednik” veliku pažnju posvećivao prosvećivanju svojih pitomaca, poverenici su se trudili da u svim većim mestima osnuju biblioteke za srpsku omladinu. Stevan Kalember je tako, kao poverenik, od većeg broja knjiga koje je sam poklonio, kao i od onih koje su ustupili ostali Srbi iz grada, osnovao biblioteku u Korenici.
Nalazio se na položaju predsednika Srpske pravoslavne crkvene opštine u Zagrebu i Korenici, potpredsednika zagrebačkog Eparhijskog saveta i člana Patrijaršijskog saveta, kao i predsednika Srpske štedionice u Korenici. Više puta je odlikovan.
Stevan Kalember je bio i jedan od osnivača čuvene Srpske banke u Zagrebu i član njenog najužeg rukovodstva. Ova banka je vrlo brzo od svog osnivanja 1895. godine postala jedna od najmoćnijih financijskih institucija u južnom delu Austro-Ugarske, po nekim procenama čak treća po finansijskoj snazi u čitavoj Monarhiji. Kao jedna od najjačih privrednih organizacija, dala je značajan doprinos učvršćivanju položaja Srba u Hrvatskoj. Članovi Upravnog odbora Srpske banke bili su najugledniji ondašnji Srbi. Biti deoničar ove banke bila je patriotska dužnost svakog iole bogatijeg Srbina, a među 67.000 deoničara, koliko ih je ukupno imala Banka, značajna mesta su zauzimali i Mihailo Pupin, Simo Matavulj, Jovan Jovanović Zmaj, Mihailo Petrović Alas, Ivan Meštrović… Pored glavnog sedišta u Zagrebu u Jurišićevoj ulici (danas HPB), banka je imala razgranatu mrežu filijala, kako u Austro-Ugarskoj, tako i u Kraljevini Jugoslaviji. Izbor članova Uprave Srpske banke otkriva da je, bez obzira na pripadništvo različitim političkim strankama, sačuvan nadpartijski konsenzus srpskih nacionalnih interesa. Ovu ulogu održala je i u periodu između dva svetska rata, kada je preživela i svetsku bankarsku krizu. Njeno uspešno delovanje prestaje stvaranjem NDH. Po naređenju Pavelića, promenjeni su svi nazivi koji su u osnovi imali nešto srpsko. Tako je i ova banka 1941. godine postala Trgovinsko-industrijalna banka d.d. Zagreb. Veliki broj deoničara Srpske banke stradao je u pokoljima u Glini, po ustaškim logorima u Jadovnu, a potom i u Jasenovcu. Kalember je prebegao u Beograd. Banka je zvanično prestala s radom 1948. godine. Dolaskom komunista na vlast celokupna imovina je nacionalizovana, a članovi uprave su dobili zatvorske i smrtne kazne. Iako je Zagreb napustio još 1942., pokušavajući da izbegne sudbinu ostalih proganjanih i ubijenih viđenijih Srba, Stevan Kalember osuđen je na dve godine zatvora, i to u svojoj 84. godini života. Zbog “saradnje s ustašama”. Umro je u Beogradu 1946. godine.
Ogromnu imovinu Srpske banke danas potražuju potomci i naslednici deoničara. Osnovana su i udruženja u Novom Sadu i Čikagu s ciljem da se obnovi poslovanje, da se vrati oduzeta imovina i pokrene rehabilitacija nepravedno osuđenih članova uprave. Na spisku imovine, čija vrednost je procenjena milionima dolara, nalaze se impozantne zgrade u Beogradu, Novom Sadu, Pančevu, Subotici, Zrenjaninu, Vršcu, Ulcinju, Zagrebu, Splitu, Dubrovniku i Osijeku, Brodogradilište u Kraljevici, suvlasništvo nad rudnikom Trepča, deonice u raznim bankama, štedionicama, industriji, kao i mnoga, mnoga druga imovina.
