Najveći filmski festival u regionu, beogradski FEST, poslednjih godina nastavlja da raste i da privlači sve veću pažnju. U želji da podsete gledaoce na zlatno doba kulturnog života Beograda i da ožive tu staru slavu, organizatori iz godine u godinu obogaćuju festival propratnim programima, specijalnim nagradama i brojnim novitetima.
Sedamdesetih godina prošlog veka, kada je FEST pokrenut, doživeo je neviđen uspeh. Bio je jedini festival tog tipa u Istočnoj Evropi. Kulturno-istorijske prilike koje su bile pogodne za njegov razvoj, interesovanje gledalaca, ali i vrhunska imena sedme umetnosti svetskog glasa, koja su redovno posećivala FEST, učinili su da njegov doprinos kulturnom životu Beograda poprimi gotovo mitske dimenzije. Ova manifestacija je i bioskopski repertoar podigla na zavidan, svetski nivo. Distributeri koji su se dotad ustručavali da uvoze takozvane umetničke filmove, bojeći se njihove nekomercijalnosti i nekomunikativnosti, iz korena su promenili svoje repertoarske liste i počeli da uvoze filmove koji su predstavljali najveće ondašnje umetničke dosege.
Preteča FEST-a je bila revija repriznih filmova u Kulturnom centru Beograda koju je organizovao Milutin Čolić, novinar “Politike”. Uz pomoć Milana Vukosa, koji je učestvovao i u osnivanju Bitefa, Bemusa i manifestacije “Radost Evrope”, ova revija prerasla je u međunarodni filmski festival. Pod sloganom “Hrabri novi svet” 8. januara 1971. godine otvoren je prvi beogradski međunarodni filmski festival FEST projekcijom antiratne crne komedije Roberta Altmana “Meš”. U organizacionom timu bili su filmski kritičar i publicista Milutin Čović, reditelji Saša Petrović, Dušan Makavejev, Živojin Pavlović i kritičar Petar Volk. U osam dana festivala prikazano je 73 filma koje je pogledalo 105.000 gledalaca. Isprva zamišljen kao godišnji presek filmova koji su dobili međunarodne nagrade, FEST je izrastao u jednu od najznačajnijih filmskih smotri u regionu, koja je u Beograd uspela da dovede najznačajnije glumce i reditelje iz sveta.
Mnogim svetski priznatim umetnicima bila je čast da dođu u Beograd. Dovoljno je pobrojati samo neka imena glumaca i reditelja upisana u knjigu gostiju: Denis Hoper, Piter Fonda, Sofija Loren, Robert De Niro, Džek Nikolson, Kirk Daglas, Frenk Kapra, Frensis Ford Kopola, Marčelo Mastrojani, Harvi Kajtel, Bernardo Bertoluči, Piter Bogdanovič, Roman Polanski, Miloš Forman, Sem Pekinpo, Katrin Danev, Vim Venders, Piter Justinov, Bibi Anderson, Džoni Dep…
Statistički podaci kažu da je FEST do sada imao oko četiri miliona gledalaca i skoro 4000 značajnih svetskih filmova. Rekordnoj posećenosti sigurno su doprineli i filmovi velikih svetskih reditelja koje je beogradska publika upravo na FEST-u imala priliku da prvi put pogleda. Kažu da su pod pritiskom ljudi koji su čekali u redovima da kupe karte pucala stakla na biletarnici. Najbolja preporuka za neki film je bila ta da je prikazan na FEST-u. I prateći program za sve vreme trajanja FEST-a bio je bogat, činile su ga mnogobrojne publikacije, izložbe, simpozijumi. FEST je bio svojevrsni prozor u svet, donosio je u Beograd filmove koji su bili na bioskopskom repertoaru najvećih svetskih gradova.
U više od 40 godina trajanja, sa samo dva prekida u ratnim godinama, FEST i danas nastoji da obavlja kulturološki i obrazovni zadatak koji su postavili njegovi osnivači. Čelni ljudi festivala nastoje da publici ponude što raznovrsniji program, koji obuhvata premijere nekih od najnagrađivanijih srpskih i inostranih filmova, oskarovce i pobednike stranih festivala, autorske i filmove nezavisne produkcije, filmove malih kinematografija, kontroverzne i žanrovske naslove iz celog sveta, filmove za najmlađu publiku…
Prošle godine FEST je od revijalnog postao takmičarski, sa četiri selekcije: Glavni takmičarski program – internacionalna selekcija, program Srpski film – nacionalna selekcija, program Granice – subverzivni i kontroverzni filmovi i filmovi iz regiona koji se takmiče za nagradu “Nebojša Đukelić”. Još jedna od novina je uvođenje nagrade Beogradski pobednik za izuzetan doprinos filmskoj umetnosti, kao i za dosadašnje stvaralaštvo, koja se dodeljuje počasnim gostima festivala.
Od početnog slogana “Hrabri novi svet”, FEST je menjao poziv publici i opis festivala, nizale su se parole: “Najbolji filmovi sveta”, “Više od života”, “Snovi otvorenih očiju”, “Osfesti se”, “Fest inteligencije”, “U svetu velikih”, “U kom si filmu?”, “Priprema, pozor, Fest”, “Nije sve crno-belo”, da bi ovogodišnji 44. FEST nosio slogan “Briše granice”. U vreme kada su državne granice opasane žicama i kada jačaju nacionalističke pobude, filmovi na ovogodišnjem FEST-u dolaze iz tridesetak zemalja, od Japana i Vijetnama, preko Rusije i Indije, Meksika i Etiopije do Amerike, niza evropskih i svih zemalja regije. Podstičući toleranciju i širenje kulture i umetnosti, čuveni FEST je na dobrom putu da ponovo postane zagovornik hrabrog novog sveta.
