Manastir Hilandar se nalazi na Svetoj Gori Atos, autonomnoj monaškoj zajednici u severnoj Grčkoj, na istočnom kraku poluostrva Halkidiki.

Hilandar, jedno od najznačajnijih duhovnih i kulturnih središta srpskog naroda, osnovali su na ruševinama starijeg manastira 1198. godine bivši veliki župan Stefan Nemanja (1166–1196) i njegov najmlađi sin Rastko, u monaštvu Simeon i Sava, koji su stvorili i samostalnu srednjovekovnu državu i autokefalnu Srpsku crkvu. U istoriji Srbije monasi iz Hilandara igrali su značajnu ulogu, veliki je udeo Hilandaraca bio u razvoju srpske književnosti i umetnosti, a najsposobniji među njima, po želji vladara, dolazili su i da zauzmu vodeće položaje u Srpskoj crkvi.

Sveta carska srpska lavra Hilandar i danas je važno mesto hodočašća i predstavlja najbogatiju riznicu i arhiv srednjovekovnog nasleđa srpskog naroda. Manastir je bez prekida nastanjen od 12. veka i danas broji više od 50 monaha. U Hilandaru je 2004. godine izbio požar velikih razmera koji je uništio i oštetio skoro polovinu manastirskih zdanja. Obnova izgorelih objekata Hilandara i dalje je u toku.