Razlika u pozicioniranju žena i muškaraca i danas postoji, iako se često skriva iza raznih zamki, jer tobože – svi imaju iste mogućnosti. Ali u praksi nije uvek tako. Istraživanja pokazuju da su za iste poslove koje obavljaju žene često plaćene manje od muškaraca.

Pomaci koji su tokom istorije napravljeni rezultat su uporne i dugotrajne borbe. U tom smislu nije zanemariv ni doprinos Srpskog privrednog društva “Privrednik” na početku 20. veka.

Od kraja 18. veka na području Austro-Ugarske počinju značajnija zalaganja za prava žena, prvenstveno kada je u pitanju pravo na školovanje, da bi se kasnije ostvarilo i pravo na upravljanje nasleđenim dobrima, pravo glasa itd. Ekonomski, kulturni i prosvetni napredak Austro-Ugarske zahtevao je i emancipaciju žena, školovanje ženske dece, prava na ženske organizacije, kao i pravo na javno delovanje. Važnu ulogu imale su ženske organizacije, pogotovo od druge polovine 19. veka, kada u Austro-Ugarskoj počinje sa radom veliki broj ženskih društava (u početku organizovanih na nacionalnoj ili konfesionalnoj osnovi). Najznačajnije institucije organizovanog delovanja srpskih žena krajem 19. veka bile su dobrotvorne zadruge “Srpkinja”. Njihove osnovne delatnosti u početku su bile briga za siromašne i napuštene, ali se vremenom osnivaju zadužbine i fondovi kojima se pomaže i vodi briga o ženskoj deci. Osnivanjem škola za žensku decu zadruge se staraju o uslovima školovanja i započinju borbu za pravo da ženama budu dostupne sve škole. Značaj ženskih zadruga je višestruk, pre svega zbog humanitarnog i edukativno-prosvetnog rada među ženama, u kome se naziru počeci feminističkog delovanja kod nas. Značaj prvih ženskih organizacija je možda još veći zbog njihove masovnosti, jer se tako aktivno angažovao, za ono vreme, veliki broj žena. Dobrotvorne zadruge “Srpkinja” bile su, dakle, prosvetna i humanitarna udruženja srpskih žena u Austro-Ugarskoj.
Prva dobrotvorna zadruga “Srpkinja” osnovana je 1880. u Novom Sadu i od tada je njihov broj neprestano rastao, pa je pred rat 1914. godine bilo ukupno 86 takvih zadruga. Svima im je bio zajednički zadatak da organizuju žene za rad na opštem dobru, pomažu sirotinju i unapređuju srpsku, naročito žensku omladinu. Kako bi ostvarile te ciljeve, zadruge su osnivale razne devojačke škole i internate čiji je zadatak bio vaspitanje i obrazovanje ženskog podmlatka, ali su radile i na kulturnom uzdizanju preko svojih listova i publikacija (u tome je prednjačio “Ženski svet” koji je izlazio jedanput mesečno u Novom Sadu od 1886. do 1914. godine). Na inicijativu velike dobrotvorke Pauline Matijević i u Zagrebu je osnovana Ženska dobrotvorna zadruga “Srpkinja”. Ova zadruga kasnije je osnovala svoj Srpski devojački internat koji se nalazio u Petrinjskoj ulici broj 1 i koji je mogao primiti 50 devojčica. U Zagrebu je pokrenuta i inicijativa da se sve zadruge objedine kako bi lakše i uspešnije funkcionisale, pa je osnovan Savez “Srpkinja” kao zadruga 1910. godine. Ta institucija, međutim, nije zaživela zbog slabog odaziva lokalnih zadruga.
Članice Dobrotvorne zadruge “Srpkinja”, svesne nezavidnog položaja u kojem se nalazio ženski podmladak, a videvši veliki uspeh koji je “Privrednik” postigao u nameštanju šegrta, obratile su se “Privredniku” kako bi zajedničkim radom proširili delatnost i otpočeli sa zbrinjavanjem ženske dece. Pored ostalog, želja im je bila i da na mesto devojaka drugih nacionalnosti u srpskim domovima postave Srpkinje. Ova inicijativa naišla je na pozitivan odgovor, pa je, najviše zahvaljujući nastojanjima Pauline Matijević, 1904. “Privrednik” započeo i sa brigom o siromašnoj ženskoj srpskoj deci. Pored Pauline Matijević, za to je velike zasluge imala i predsednica Dobrotvorne zadruge “Srpkinja” u Somboru Julčika Popović. Zadruge su brinule o devojčicama, preko poverenica koje su ih obilazile, nadzirale i štitile, a ako zaključe da je okruženje štetno po devojčicu, imale su pravo odvesti je odatle. A slali su ih isključivo u mesta koja su imala dobrotvorne zadruge “Srpkinja” koje su bile spremne za saradnju. Važili su podjednako strogi uslovi prijema kao što je bio slučaj i sa šegrtima. Devojčice od 12 ili 13 godina primane su na osnovu preporuka uglednih ljudi – učitelja, sveštenika, članica zadruga… Svojeručno su popunjavale molbe za upućivanje na izučavanje zanata ili na upućivanje na obuku u kućnim poslovima. Do odlaska u porodice u kojima će biti smeštene, pitomice su uz nadzor posebne vaspitačice, “prefektice”, boravile u Srpskom devojačkom internatu u Zagrebu. Tu su se učile kućnim poslovima poput kuvanja, peglanja, ručnog rada… Porodice koje su primale devojčice na obučavanje pažljivo su birane, bilo je važno da budu ugledne, poštene, napredne, religiozne i da budu iz mesta s pretežno srpskim stanovništvom. Takođe su se morale obavezati na poštovanje određenih pravila, prvenstveno da će preuzeti punu odgovornost za pitomicu, da će je prihvatiti kao člana svog domaćinstva, brinuti o njenom zdravlju i obrazovanju. Pitomicama je po ugovoru, pored garderobe, uplaćivan i određen novčani iznos na posebnu knjižicu, koji su mogle podići po završetku “službovanja”.

“Privrednik” je na ovaj način, sarađujući sa Dobrotvornom zadrugom “Srpkinja”, do Prvog svetskog rata zbrinuo oko 270 pitomica. U skladu s patrijarhalnim načelima, ova “Privrednikova” delatnost značajno je unapredila položaj ne samo mladih Srpkinja, već čitavog srpskog naroda, jer “svaka kuća u koju dospe Privrednikova pitomica postaje škola za napredan narodni život. Na taj način u narodu se širi napredak u radu i životu, a to znači, širi se prosvećenost, te narod postaje jači, snažnije hvata korena u sadašnjosti i sprema se za sjajnu budućnost”.