U Sisku i okolnim mestima, u leto i jesen 1991. godine, likvidirano je najmanje 118 lica srpske nacionalnosti, od čega 97 civila, među kojima 11 žena, saopštava danas Dokumentaciono informativni centar Veritas i napominje da se jedan od najtežih zločina nad Srbima na području ove opštine desio 22. avgusta 1991.
Prema saopštenju Veritasa, tada su u ranim jutarnjim časovima pripadnici MUP i ZNG, u transporterima sa oznakama JNA, “protutnjali” kroz srpska sela.
Sudovi u Hrvatskoj odbacili su krivične prijave i tužbe za naknadu štete porodica ubijenih, a tako je u nekoliko slučajeva postupio i Evropski sud za ljudska prava u Strazburu, tvrdi Veritas.
“Porodice ubijenih Srba u capraškim selima nadaju se da će ostvariti pravdu za žrtve, kad već ne mogu pred hrvatskim i evropskim, pred srpskim sudom, koji je nadležan za sve ratne zločine počinjene na području bivše SFRJ”, navodi Veritas.
Saopštenje prenosimo u celini u nastavku.
[pullquote class=”full”]
U Sisku i okolnim mjestima, u ljeto i jesen 1991. godine, likvidirano je, prema Veritasovim podacima, najmanje 118 lica srpske nacionalnosti, od čega 97 civila, od kojih je 11 žena. Ljudi su ubijani u kućama, na ulici, na radnim mjestima, a najčešće odvođeni na unaprijed pripremljena mjesta (bivše lječilište Jodno i nekadašnje brigadirsko naselje ORA, nedaleko od Galdovačkog mosta) gdje su mučeni i na kraju likvidirani, a leševi bacani u Savu. Od ukupnog broja likvidiranih tek ih je 40 sahranjeno a za posmrtnim ostacima ostalih 78 i dalje se traga.
Jedan od najtežih zločina nad Srbima na području opštine Sisak desio se 22. avgusta 1991, u ranim jutarnjim časovima, kada su pripadnici MUP-a i ZNG, ničim izazvani, u transporterima sa oznakama JNA “protutnjali“ kroz srpska sela: Blinjski Kut, Kinjačka, Brđane, Čakale, Blinjska Greda, Bestrma i Trnjani, pucajući na sve što se micalo, kojom prilikom su ubili: Ranka Martinovića (42), Nenada Pajića (40), Stevu Simića (54), Lazu Stanića (57), Ljubana Tatišića (59), Mladena Vraneševića (53), Milana-Mišu Vučinića (47), Dragana Bekića (39), Dragana Biškupovića (45), Željku Boinović (23), Peru Crljenicu (50), Nedjeljka-Neđu Čajića (45), Ratka Đekića (73), Milana Kladara (51) i Radovana Kragulja (36) a više desetina ranili. U njihovom krvavom pohodu na srpska sela zaustavili su ih mještani sela Brđani, koji su se, čuvši pucnjavu kroz druga sela, na brzinu organizovali i postavili uspješnu zasjedu.
Pero Crljenica je ubijen na kućnom pragu u Kinjačkoj nakon što je otvorio kapiju i čekao sina Miloša da iz garaže izveze auto i da krenu na posao u Sisak, gdje je i većina mještana pomenutih sela radila. Najmlađa među nasumice ubijenima je Željka Boinović, po zanimanju tekstilna radnica, koja je upucana kroz prozor u sobi u Trnjanima gdje je živjela sa bakom Dragom i djedom Milošem Vraneševićem.
Svi ubijeni, osim Željke Boinović, bili su oženjeni. Iza njih je ostalo 32 djece, 18 sinova i 14 kćeri. Sin ubijenog Mladena Vraneševića, Zoran Vranešević (26), krenuo je ocu na sahranu iz Beograda, gdje je radio kao policajac, na koju nikad nije stigao – četvorica pripadnika rezervnog sastava hrvatske policije zaustavili su ga na punktu u Odri, zatim uhapsili, priveli i usmrtili sa tri metka i ostavili na obali Save kod Starog mosta, gdje je pronađen nakon pet dana.
Poslije ovoga događaja Srbi iz capraških srpskih sela više nisu odlazili na posao u Sisak, već su organizovali odbranu svojih sela i kuća, a uskoro su formirali i opštinu koju su nazvali Caprag, po području na kojem se nalaze pomenuta sela, sa sjedištem u Gradusi, koja je bila u sastavu RSK.
Županijsko državno tužilaštvo u Sisku je u decembru 2006. odbacilo krivičnu prijavu podnesenu od strane porodica ubijenih protiv “zengovaca” Ivice Kovačića, Vlade Celčića, Krune Vlašića i Milana Šubića zbog krivičnog djela ratnog zločina protiv civilnog stanovništva, uz obrazloženje „da su njihovi rođaci ubijeni u oružanom sukobu između paravojnih grupa tzv. SAO Krajine i Hrvatske vojske ili su kolateralna šteta tog oružanog sukoba“.
Tužbe porodica ubijenih za naknadu štete hrvatski sudovi su odbili zbog zastare i nedostatka dokaza o sudjelovanju pripadnika HV-a u štetnom događaju, s tim da su porodice državi dužne naknaditi parnične troškove koji se kreću i do više hiljada evra.
Pookončanju pred hrvatskim sudovima neki od tih postupaka, po tužbama porodica, dospjeli su i pred Evropski sud za ljudska prava u Strasburu. Neke od njih, među kojima i zahtjeve rođaka ubijenih Dragana Bekića, Nenada Pejića, Milana Kladara i Radovana Kragulja, podnesene krajem 2012., sud je odbacio u septembru 2014. zbog proteka roka od 6 mjeseci između „posljednje istražne radnje ili njihova saznanja o neefikasnosti istrage na nacionalnom nivou“ i podnošenja zahtjeva tom sudu.
Porodice ubijenih Srba u capraškim selima nadaju se da će ostvariti pravdu za žrtve, kad već ne mogu pred hrvatskim i evropskim, pred srpskim sudom, koji je nadležan za sve ratne zločine počinjene na području bivše SFRJ.
U Beogradu i Banjoj Luci, 21.08.2017.
P R E D S J E D N I K
Savo Štrbac
[/pullquote]
Naslovna fotografija: Medija centar
