Predstava “Rodoljupci” Narodnog pozorišta u Beogradu, u režiji Andraša Urbana, izvedena je 7. juna u Zagrebačkom kazalištu mladih u okviru 40. Dana satire Fadile Hadžića.

Predstava je oduševila publiku koja je ovu postavku jednog od najpoznatijih komada srpskog dramskog klasika Jovana Sterije Popovića ispratila višeminutnim burnim aplauzom. Bilo je to prvo gostovanje Drame Narodnog pozorišta u hrvatskoj prestonici posle skoro tri decenije, a među prisutnima našle su se i mnoge ličnosti iz javnog i kulturnog života Zagreba.

Inače, za ovo “veselo pozorje u pet dejstvija“, koje je od premijere  30. oktobra prošle godine na nekoliko domaćih festivala već ovenčano sa desetak nagrada, vladalo je veliko interesovanje ljubitelja pozorišta koji su u prepunoj sali imali priliku da pogledaju jedan beskompromisan komad sa upozoravajućom porukom o opasnosti nacionalizma, lažnom moralu, licemerstvu, političkim „preletačima”.

Sterija je u tom komadu, koji je morao da čeka punih 50 godina da bi bio odigran, iako ga je napisao neposredno posle dešavanja koji se u njemu opisuju – revolucije 1848. godine, slikovito prikazao besmislenost ideja šovinizma i aktivnosti koje se sprovode u ostvarivanju nerealnih snova naroda i njegovih nadmenih kolovođa, koji loše procenjuju istorijsku situaciju, a pritom su pohlepni.

Urban nije uradio komad „iz epohe”, već iz današnjeg ugla, a pri osavremenjavanju pomoglo mu je i samo vreme u kojem živimo. U njegovoj postavci, sa elementima brehtovskog teatra, značajno mesto, kao deo scenske radnje, pripada songovima urađenim na stihove Jovana Sterije Popovića, Đure Jakšića, Jovana Hadžića i Stevana Vladislava Kaćanskog.

[pullquote class=”full”]Uloge su ostvarili Slobodan Beštić (Žutilov), Anastasia Mandić (Nančika), Suzana Lukić (Milčika), Pavle Jerinić (Šandor Lepršić), Nela Mihailović (Gospođa Zelenićka), Hadži Nenad Maričić (Šerbulić), Nikola Vujović (Smrdić), Predrag Ejdus (Gavrilović), Branko Jerinić (Nađ Pal), BojanKrivokapić (Eden)… U predstavi su učestvovali i muzičari Nemanja Aćimović (bubnjevi), Ivan Marković (harmonika) i Đorđe Antić (trombon). Dramaturzi su Slavko Milanović i Suzana Vuković, koja je i saradnik reditelja, kompozitor je Irena Popović Dragović, scenografiju je osmislio Urban, a kostime Marina Sremac.[/pullquote]

Poslednji put Drama Narodnog pozorišta u Beogradu gostovala je u hrvatskoj prestonici 17. novembra 1986. godine kada je na sceni Dramskog kazališta „Gavella“ odigrana predstava „Nastasja Filipovna“ u režiji Mire Erceg.

Dramatizaciju kultnog romana Fjodora Mihajloviča Dostojevskog „Idiot“ uradio je Andžej Vajda, a uloge su ostvarili Jelena Šantić (Nastasja Filipovna), Predrag Ejdus (Knez Miškin) i Danilo Lazović (Rogožin).

Selektorka kaže da je zajednička odrednica ovogodišnjeg festivala politička satira, ali i položaj umetnika u društvu. – Svaka od odabranih predstava barem će ponekog naterati na gorak smeh, ali sve one zajedno ove godine odlukom glumaca, reditelja, pisaca i dramaturga, a iz razloga datosti trenutka te okrutnosti (ne) društvenih okolnosti, potpuno su se udaljile od komedije, a naoružale satiričnim oštricama – istakla je Udovičić Pleština.

Ona je naglasila da odabrane predstave detektuju problem i ubadaju na pravo mesto.
– Takvi ubodi bole, ali i leče. Stoga smo naterani da taj smeh progutamo i pre no što nam rastegne usta u onu poznatu veselu grimasu. Geg je zamenila ozbiljnost pristupa smešnom. Zato jeste duhovito. Ali, udara u stomak – kaže Udovičić Pleština.

Na 40. Danima satire Fadila Hadžića do 19. juna, u selekciji Željke Udovičić Pleštine, biće izvedeno 14 predstava, među kojima je i komad “Pijani” beogradskog Ateljea 212.