Njegova Svetost Patrijarh srpski Irinej ustoličiće Episkopa slavonskog Jovana na svečanoj arhijerejskoj Liturgiji u Sabornoj crkvi Svete Trojice u Pakracu u subotu 13. septembra 2014. godine.

Očekuje se sadejstvo više Arhijereja Srpske Crkve, kao i drugih sastrinskih pravoslavnih Crkava, zatim prisustvo visokih crkvenih ličnosti Katoličke Crkve i drugih Crkava i verskih zajednica, političkih ličnosti Hrvatske, Srbije, Republike Srpske, Crne Gore, kulturnih i naučnih radnika, predstavnika pojedinih svetskih organizacija.

Životopis novoizabranog Episkopa slavonskog Jovana

Izabrani Episkop slavonski Jovan (Ćulibrk) je rođen 16. aprila 1965. godine u Zenici. Osnovnu školu i gimnaziju završio u (Bosanskoj) Gradišci. Južnoslovenske jezike i književnosti studirao na univerzitetima u Banjoj Luci i Zagrebu, gde je diplomirao na Katedri za stilistiku radom o Milošu Crnjanskom za koji je dobio Brankovu nagradu Matice Srpske 1991. godine (rad je objavljen kao knjiga Crno sunce, i oko njega krug – Stvaranje, Podgorica, 2001).

Teologiju je studirao na Pravoslavnim bogoslovskim fakultetima u Beogradu i u Srbinju, gde je diplomirao radom o Nikonu Jerusalimcu. Magistarske studije iz jevrejske kulture pohađao u Spomen-ustanovi Jad Vašem i na Jevrejskom univerzitetu u Jerusalimu; dobitnik je nagrade Golde Meir za 2004. godinu. Magistarski rad je odbranio kod dr Davida Bankira, šefa Međunarodnog instituta za proučavanje holokausta u Jad Vašemu; rad je objavljen 2011. godine na srpskom jeziku kao Istoriografija holokausta u Jugoslaviji. Trenutno priprema doktorat iz iste oblasti sa dr Joavom Gelberom. Govori engleski, ruski i jevrejski jezik, služi se nemačkim, grčkim i s nekoliko slovenskih jezika.

Kao iskušenik bio od 1991. godine u Manastiru Savina, a 1992. prešao u Cetinjski manastir, gde je zamonašen uoči Ivanjdana 1993. godine. U čin jerođakona rukopoložen je od Visokoireosveštenog Mitropolita Crnogorsko-primorskog Amfilohija na Svetog Luku Apostola i Petra Cetinjskog 31. oktobra 1995. godine, a u čin jeromonaha na Duhovski Ponedeljak 16. juna 1997. godine u Manastiru Stanjevići. U čin protosinđela proizveden je o Petrovdanu 2007. godine na Cetinju.

Od 1997. godine starešina je Manastira Moračnika, zadužbine Balše III, i sa blagoslovom Mitropolita Amfilohija stara se o obnovi duhovnog života, crkava i manastira na Skadarskom jezeru (Zetskoj Svetoj Gori) a sličnim povodom je boravio u Italiji 2001. (saradnja sa italijanskim institucijama na zaštiti kulturnog nasleđa SPC na Kosovu i Metohiji); u Italiji je boravio i 2002. godine kao gost italijanske padobranske brigade „Folgore”, na dodeli Ordena Svetog Save istoj brigadi 2004. godine i povodom učešća na konferenciji o Kosovu u italijanskom parlamentu 2008. godine. U Izraelu je učestvovao u pripremi i realizaciji konferencije Kosovski problem na BESA centru za strateška istraživanja 2007. godine, a u Centru Vili Brant u Jerusalimu održao je 2008. godine predavanje Kosovo: Evropeizam na sudu. U Izraelu je boravio i kao član državne delegacije SR Jugoslavije januara 2001. godine i tom prilikom svedočio o Kosovu i Metohiji, a o raspadu Jugoslavije i posledicama po međuetničke odnose je govorio na međunarodnoj konferenciji u organizaciji Centra Vidal Sasun u Jerusalimu 2006. godine.

Osamdesetih godina XX veka arhimandrit Jovan je objavio niz radova o savremenoj muzici i kulturi, te o teoriji i praksi savremenih medija i pitanju post- i supra-modernizma u stručnim magazinima i časopisima. Godine 2001. je uredio CD na kome su snimljene pesme Svetog Nikolaja Žičkog i Ohridskog (Pesme iznad Istoka i Zapada). Sličnih rezultata je imao i rad na Radio-Svetigori, čije se emisije iz serijala Djeca apokalipse – djeca Okrivenja emituju i reemituju od 1998. godine.

Organizovao je internet sajt Mitropolije Crnogorsko-primorske, i urednik je za liturgičku književnost na Projektu Rastko – Biblioteci srpske kulture na internetu.

Od 1993. do 2003. godine predavao književnost, srpski i slovenski jezik te opštu istoriju i bio sekretar Bogoslovije Svetog Petra Cetinjskog na Cetinju. Učestvovao je u stvaranju Radio-Svetigore 1998. godine, prve crkvene radio-stanice u SPC, na kojoj sarađuje do danas, a glavni urednik magazina Svetigora bio je od 2002. do 2003. godine. Od leta 2003. godine uživa gostoprimstvo Majke Crkve Jerusalimske, gde je do 2005. godine služio u Manastiru Svetog Georgija Hozevita, a potom povremeno i po potrebi opslužuje Manastir Sarandari – Četrdesetodnevnu Goru i druge svetinje Svete Zemlje.

Intertestamentarne studije

Član je Komisije Svetog Arhijerejskog Sinoda za prevod Starog Zaveta. Učestvovao je u ime SPC na Šestom akademskom susretu između pravoslavlja i judaizma na Van Lirovom institutu u Jerusalimu 2007. godine. Pridruženi je član Teološkog bratstva u Svetoj Zemlji koje se bavi odnosom hrišćanstva i judaizma, za koje je održao nekoliko predavanja. Objavljivao je na temu rukopisa Mrtvog mora, a na Filosofskom fakultetu u Beogradu je 2009. godine držao dva predavanja na postdiplomskoj radionici o jevrejskoj istoriji i kulturi.

Kosovo i Metohija

Od juna 1999. godine sa blagoslovom Blaženog spomena Patrijarha Pavla boravi u Pećkoj Patrijaršiji i stara se o saradnji sa KFOR-om i UNMIK-om. Tamo je radio na zaštiti svetinja i naroda, izbavljanju izbeglica i ostataka naroda na Metohiji, popisivanju ubijenih, ranjenih, nestalih, proteranih i izbeglih, na dokumentovanju stradanja i na povratku Srba na Metohiju. Sekretar je Odbora za Kosovo i Metohiju SASabora SPC.

Devedesetih godina XX veka u ime Bogoslovije Svetog Petra u saradnji sa profesorima Filosofskog fakulteta u Nikšiću učestvuje u osnivanju Bogoslovsko-filosofskog simposiona u dane Svetih Kirila i Metodija. U tom svojstvu je uredio prva dva zbornika sa tog simposiona – Jagnje Božije i zvijer iz bezdana – Filosofija rata (sa protođakonom Radošem M. Mladenovićem) i Svetost i odgovornost – Svetigora, Cetinje, 1996. i 1998). Priredio je Sabrana djela ruskog matematičara i istoriosofa Igora Šafareviča na srpskom jeziku, kao i zbornik Nikon Jerusalimac: Ličnost-vrijeme-djelo (Svetigora, Cetinje, 2004) sa istoimenog međunarodnog simposiona održanog na Skadarskom jezeru 2000. godine. S radovima o Nikonu Jerusalimcu učestvovao je na naučnim skupovima o Grigoriju Palami u Srbinju (Nikon Jerusalimac i isihastičko predanje), u Minsku o Četvrtom Vaseljenskom saboru (Vliяnie dogmatov Četvertogo vselenskogo sobora na Nikona Ierusalimskogo) i na Prevlaci o drevnohrišćanskom i svetosavskom nasleđu u Crnoj Gori (Prorok nestvorene svjetlosti: o malo poznatoj karakteristici drugog uticaja Svete Zemlje).

Odbor za Jasenovac

Godine 2002. učestvovao je na Trećoj međunarodnoj konferenciji o Jasenovcu u Jerusalimu, radom SPC i Jasenovac. Koordinator je Odbora za Jasenovac SASabora SPC, u kojem Odboru je od njegovog osnivanja 2003. godine. Odbor je razvio široku aktivnost, utičući značajno na otadžbinskom, regionalnom i međunarodnom planu na svest o stradanju srpskog naroda i Crkve u Drugom svetskom ratu i na prosavljanje Novomučenika Jasenovačkih. Od osnivanja, četrdesetak saradnika Odbora je školovano u Jad Vašemu u Jerusalimu i učestvovalo zajedno sa izabranim Episkopom Slavonskim Jovanom na međunarodnim konferencijama o obrazovanju o holokaustu 2004, 2006, 2008, 2010, 2012. i 2014. godine. Saradnici Odbora su uradili multimedijalni CD Jasenovac – Donja Gradina – Industrija smrti 2005. godine, održavaju internet sajt Odbora i rade na pitanju Jasenovca u medijima, prosveti, nauci, muzeologiji itd. Nastojanjem Odbora, u bogoslovije SPC uvedeno je obavezno obrazovanje o Jasenovcu kao i pokloničko putovanje u Jasenovac. Odbor održava i redovne seminare za nastavnike bogoslovija. Odbor za Jasenovac je tokom godina konsultovan od velikog broja domaćih i stranih institucija u pitanju stradanja u Drugom svetskom ratu u Jugoslaviji, i veoma često je učestvovao u posredovanju između naših i stranih institucija na ovom polju; zahvaljujući tom radu Odbor za Jasenovac SPC ima utvrđenu međunarodnu poziciju i značajan glas u pitanju kojim se bavi. Posebnu težinu ima saradnja sa Centrom Simona Vizentala u pronalaženju i procesuiranju još živih nacističkih zločinaca. Izabrani Episkop Slavonski Jovan je učestvovao je na nizu konferencija, simposiona, radionica i memorijalnih događaja vezanih za ovu temu u Banjoj Luci, Sarajevu, Zagrebu, Jerusalimu, Beogradu, Novom Sadu, Njujorku, Ohridu, itd.

Vojska

Oktobra 2002. godine arhimandrit Jovan je uveden u rezervni sastav 63. padobranske brigade, gde je prošao padobransku obuku i redovnim vojničkim putem došao do podoficirskog čina. U Izraelu je u sastavu svojih studija proučavao vojno-civilne odnose kod profesora Ben Arija, upućujući se takođe u pitanje duhovničke službe u tamošnjim uslovima, Saradnik je u izdavačkom programu Medija centra Odbrana i Fakulteta bezbednosti.

Izbor i hirotonija za episkopa

Sveti Arhijerejski Sabor je protosinđela Jovana na svom majskom zasedanju 2011. godine izabrao za Vikarnog Episkopa Patrijarha Srpskog u Pećkoj Patrijaršiji s titulom Episkopa Lipljanskog. Hirotoniju Episkopa Lipljanskog Jovana izvršio je Patrijarh Srpski sa šesnaest arhijereja na svetoj liturgiji u Pećkoj Patrijaršiji 4. septembra 2011. godine.

Tokom dvogodišnjeg rada u Pećkoj Patrijaršiji Vladika Jovan je nastojao na jačanju liturgijskog kulta svetih koji počivaju u Pećkoj Patrijaršiji, a obnovio je u Pećkoj Patrijaršiji rad Kancelarije Odbora za Kosovo i Metohiju SASabora SPC, i u njoj ustrojio biblioteku i arhiv. Ova Kancelarija je bila nosilac obeležavanja stogodišnjice oslobođenja Kosova i Metohije u Prvom balkanskom ratu 2012. godine, kojom prilikom je u Pećkoj Patrijaršiji održan i međunarodni naučni skup Balkan i Bliski Istok: da li se oni međusobno ogledaju? pod kojim je objavljen i zbornik radova sa skupa.

Od 2013. godine Episkop Lipljanski Jovan služi kao vikarni episkop Patrijarha Srpskog u Beogradu, gde rukovodi verskom nastavom, posebno se starajući o usavršavanju veroučitelja. Naročitu pažnju posvećuje prvim paraklisima koji se ustrojavaju u Ministarstvu odbrane i Vojsci Srbije na području Arhiepiskopije Beogradsko-karlovačke. Od novembra 2012. godine, nakon što je Episkop Slavonski Sava umolio Sveti Arhijerejski Sinod da se povuče, Vladika Jovan je u ime Njegove Svetosti kao administratora Slavonske Eparhije posećivao ovu Eparhiju, u njoj bogoslužio i starao se o njenim svetinjama, tako da je na Svetli Utorak 22. aprila, na dan ustanka jasenovačkih logoraša, Patrijarh Srpski svetom liturgijom označio početak obnove crkve u Mlaki, na mestu gde se nalazio jedan od jasenovačkih logora.

Za vreme dok je služio kao vikarni episkop, izabrani Episkop Slavonski Jovan je učestvovao na više međunarodnih skupova, kako onih koji se tiču njegove uže struke – stradanja u Drugom svetskom ratu – tako i onih na kojima je predstavljao Srpsku Crkvu: u Rimu (konferencija OEBS-a o progonu hrišćana), Bakuu, Carigradu itd. Na Trumanovom institutu Jevrejskog univerziteta u Jerusalimu održao je 2012. godine predavanje Da li je Kosovo verski sukob? Magazin ”Vreme” je 2013. godine izabrao Vladiku Jovana za ličnost godine.

Objavljivao je u više stručnih časopisa: Dapim, Dialogue, South Slav Journal, a radovi su mu publikovani na ruskom, jevrejskom, engleskom i nekoliko drugih jezika. Predsednik je Upravnog odbora Muzeja žrtava genocida u Beogradu, jedine institucije na prostoru bivše Jugoslavije koja se bavi iskljuivo proučavanjem stradanja, i za to poseduje međunarodni kredibilitet.

Sveti Arhijerejski sabor na svom majskom zasedanju 2014. godine izabrao je Episkopa Lipljanskog Jovana, Vikarnog episkopa Patrijarha Srpskog, za Episkopa upražnjene Eparhije Slavonske sa sedištem u Pakracu.

 

Preuzeto sa sajta Srpske pravoslavne crkve